वाय-फाय सेवा ही आपल्या दैनंदिन जीवनात खूप महत्त्वाची बनली आहे. ती आपल्याला इंटरनेटशी कनेक्ट होण्याची आणि डेटा शेअर करण्याची सोयीस्कर सेवा देते. वाय-फाय हे एक असे तंत्रज्ञान आहे, ज्याच्या मदतीने आपण आपल्या इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांना वायरशिवाय इंटरनेटशी कनेक्ट करू शकतो. हल्ली घराघरांमध्ये वायफाय बघायला मिळतं. एवढंच काय बँक, ऑफिस, दुकानं, मोठे मोठे मॉल्स, रेल्वे स्टेशन्सवरही वायफाय असतं. यामुळे डिजिटल कनेक्टिव्हीटी आणखी जलद आणि सोयीची झाली आहे.
१९९० च्या दशकात इंटरनेटसाठी उपकरणांना वायर जोडण्याची गरज होती. त्यावेळी ऑस्ट्रेलियातील सिरो म्हणजेच कॉमनवेल्थ सायंटिफिक रिसर्च अँड ऑर्गनायझेशनमध्ये एक टीम काम करत होती. या टीमचं नेतृत्व डॉ. जॉन ओ सुलिवन करत होते. सुलिवन आणि त्यांची टीम रेडिओ लहरींचा अभ्यास करत असताना एक महत्त्वाचा शोध लावला. हा शोध असा होता की ब्रह्मांडातील रेडिओ लहरींचा अभ्यास करण्यासाठी एका नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर केला. या दरम्यान त्यांनी एक अल्गोरिदम विकसित केला. हा अल्गोरिदम वीक सिग्नल शोधू शकत होता. हाच अल्गोरिदम पुढे वायफायच्या तंत्रज्ञानात वापरला गेला. वायरलेस डेटा ट्रान्समिशनसाठी हा अल्गोरिदम वापरला. त्यांनी एक चीप तयार केली जी डेटा वायरलेस पद्धतीने ट्र्रान्समिट करु शकत होती. ही चीप इतर उपकरणांमध्ये वापरली जाऊ लागली आणि इंटरनेट वायरशिवाय कनेक्ट होणं शक्य झालं. १९९७ मध्ये इन्स्टिट्युड ऑफ इलेक्ट्रिकल अँड इलेक्ट्रॉनिक्स इंजिनिअर्स पहिलं वायफाय स्टँडर्ड अर्थात 802.11 हे जारी केलं. यामुळे वायफाय लोकप्रिय झालं.
वाय-फाय प्रणाली वायरलेस नेटवर्क असल्याने रेडिओ फ्रिक्वेन्सीसह कार्य करते. वाय-फाय कनेक्शन प्रदान करण्यासाठी, मॉडेम किंवा तत्सम उपकरणाच्या मदतीने सिग्नल प्रसार प्रदान करणे आवश्यक आहे. संगणक, फोन आणि टॅब्लेट यांसारखी उपकरणे सिग्नल प्राप्त करतात आणि त्यांचे डेटामध्ये रूपांतर करतात. इंटरनेट सेवा पुरवठादाराने ऑफर केलेले कनेक्शन मॉडेमद्वारे प्रदान केले जाते. दुसरीकडे, वाय-फाय, प्राप्त करणारी उपकरणे शोधतील अशा फ्रिक्वेन्सीसह कनेक्शन पसरवून वायरलेस नेटवर्कची निर्मिती प्रदान करते. अशा प्रकारे, वाय-फाय उपकरणे असलेल्या उपकरणांमध्ये सिग्नल एक्सचेंज होते.
मोबाईलसाठी वाय-फाय वापरताना काळजी घेणे महत्वाचे आहे. अनेकदा आपण वाय-फाय कनेक्ट करून बँक व्यवहार करतो. अशावेळी पासवर्डचा वापर होत असतो. सार्वजनिक वाय-फाय असेल तर अशावेळी वापर टाळला पाहिजे. ते असुरक्षित राहू शकते. हॅकर्स आपली माहिती चोरून बँक रक्कम लंपास करू शकतात.
सार्वजनिक वाय-फाय सुलभ असताना, आर्थिक व्यवहारांसाठी तो सुरक्षित पर्याय नाही. वाय फाय वर सुरक्षित मोबाईल बँकिंग सुनिश्चित करण्यासाठी, जोखीम समजून घेणे महत्वाचे आहे. सार्वजनिक नेटवर्क्सवर कोणीही प्रवेश करू शकतो, ज्यामुळे सुरक्षा धोक्यांची असुरक्षा वाढते. सार्वजनिक नेटवर्कमध्ये अनेकदा मजबूत सुरक्षा उपायांचा अभाव असतो जे खाजगी नेटवर्क राखतात, जसे की मजबूत एन्क्रिप्शन प्रोटोकॉल. यामुळे सायबर गुन्हेगारांना ‘मॅन-इन-द-मिडल’ हल्ल्यांसारखे डावपेच वापरणे सोपे होते, जेथे ते तुमचे डिव्हाइस आणि बँकिंग सर्व्हर दरम्यान प्रसारित केलेला डेटा रोखतात. तुमची मोबाईल बँकिंग किंवा नेटबँकिंग वापरण्याची गरज कधीही उद्भवू शकते. त्यामुळे सार्वजनिक वाय-फाय नेटवर्क्स असुरक्षित असल्याने ते वापरणे टाळावे. शक्य असल्यास, त्याऐवजी स्वतःच्या मोबाइलचा डेटा कनेक्शन वापरा. तुमच्या डिव्हाइसमध्ये अपडेट आणि सिक्युरिटी पॅच इंस्टॉल केल्याची खात्री केली पाहिजे. मालवेअर आणि इतर धोक्यांपासून संरक्षण करण्यासाठी अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर वापरा. तसेच, डिव्हाइस एन्क्रिप्शन सक्षम करण्याचा आणि मजबूत पासवर्ड, पिन किंवा बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणासह तुमचे डिव्हाइस सुरक्षित केले पाहिजे. तुमच्या ऑनलाइन बँकिंग व्यवहारासाठी मजबूत आणि टू स्टेप व्हेरिफिकेशन पासवर्ड तयार केल्याची खात्री करा. एकाधिक प्लॅटफॉर्मवर समान पासवर्ड वापरणे टाळावे. मोबाईल बँकिंग आणि नेटबँकिंग सत्र पूर्ण झाल्यावर नेहमी लॉग आउट केले पाहिजे. त्यामुळे आपले व्यवहार सुरक्षित राहील.
Discussion about this post